In Nederland mag je wettelijk gezien niet snoeien tijdens het broedseizoen, dat loopt van 15 maart tot 15 juli. Deze periode is vastgelegd in de Wet natuurbescherming om broedende vogels te beschermen. Buiten deze maanden kun je in principe snoeien, maar er zijn uitzonderingen voor bepaalde planten die beter in specifieke seizoenen gesnoeid kunnen worden. Voor vorstgevoelige planten vermijd je best de wintermaanden, terwijl sommige heesters juist na de bloei gesnoeid moeten worden. Als je twijfelt over het juiste snoeimoment voor jouw tuin, kunnen wij je als hoveniers altijd adviseren.
In welke maanden mag je wettelijk gezien niet snoeien?
Wettelijk gezien mag je niet snoeien tijdens het broedseizoen dat loopt van 15 maart tot 15 juli. Deze periode is vastgelegd in de Wet natuurbescherming die in 2017 de oude Flora- en Faunawet verving. Het doel van deze wetgeving is om broedende vogels en hun nesten te beschermen.
Tijdens deze maanden is het verboden om bomen, struiken en heggen rigoureus te snoeien of te kappen indien er vogels in broeden. Dit geldt voor zowel particulieren als professionals. De wet verbiedt niet alle snoeiwerk, maar stelt dat je geen nesten mag verstoren of beschadigen.
In de praktijk betekent dit dat je als tuineigenaar extra voorzichtig moet zijn in deze periode. Voordat je gaat snoeien, moet je controleren of er geen vogelnesten aanwezig zijn in de betreffende planten. Is dat wel het geval, dan moet je het snoeiwerk uitstellen tot na het broedseizoen.
Ook gemeenten en andere overheden houden zich aan deze regels en plannen groot onderhoud aan groenzones meestal buiten het broedseizoen. Voor professionele boomverzorging is het daarom gebruikelijk om grotere projecten in de herfst of winter uit te voeren.
Waarom is het belangrijk om rekening te houden met het broedseizoen?
Het respecteren van het broedseizoen is niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook een belangrijke bijdrage aan natuurbehoud. Vogels zijn kwetsbaar tijdens het broeden en het grootbrengen van hun jongen. Verstoring kan leiden tot het verlaten van nesten, waardoor eieren of jonge vogels niet overleven.
Nederland is een belangrijk broedgebied voor vele vogelsoorten, waarvan sommige al onder druk staan door habitatverlies en klimaatverandering. Door rekening te houden met het broedseizoen help je deze populaties in stand te houden. Veel tuinvogels, zoals merels, mezen en roodborstjes, nestelen graag in heggen en struiken dicht bij menselijke bewoning.
Overtreding van de regels kan bovendien leiden tot flinke boetes. De Wet natuurbescherming voorziet in boetes die kunnen oplopen tot duizenden euro’s, afhankelijk van de ernst van de overtreding en de impact op beschermde soorten.
Naast vogels beschermen de snoeiregels indirect ook andere dieren die in tuinen leven, zoals egels, insecten en kleine zoogdieren, die profiteren van de rust en beschutting die ongestoord groen biedt tijdens de lente en vroege zomer.
Welke planten kun je beter niet snoeien in de winter?
Hoewel de winter buiten het broedseizoen valt en juridisch gezien een geschikte periode is voor snoeiwerk, zijn er bepaalde planten die je beter niet in de koude maanden snoeit. Vorstgevoelige planten kunnen beschadigd raken als ze in de winter worden gesnoeid.
Voorbeelden van planten die je beter niet in de winter snoeit zijn:
- Mediterrane planten zoals lavendel, rozemarijn en olijfbomen
- Vroegbloeiende heesters zoals forsythia, ribes en magnolia
- Klimplanten zoals blauwe regen (wisteria) en clematis
- Zomerbloeiers zoals vlinderstruik (buddleja) en hortensia’s
- Groenblijvende hagen zoals laurier en coniferen
Voor deze planten is het beter om te wachten tot het voorjaar of de zomer, na hun bloeiperiode. Het snoeien tijdens vorst kan leiden tot vorstschade op de snoeiwonden, waardoor delen van de plant kunnen afsterven.
Daarentegen zijn bladverliezende heesters, fruitbomen en veel sierstruiken juist ideaal om in de winterperiode te snoeien, omdat ze dan in rustfase zijn en minder sap verliezen bij het snoeien.
Zijn er uitzonderingen wanneer je toch mag snoeien in het broedseizoen?
Er zijn inderdaad situaties waarin je ook tijdens het broedseizoen toch mag snoeien. De belangrijkste uitzondering is als er sprake is van een veiligheidsrisico. Wanneer takken een direct gevaar vormen voor de veiligheid van mensen, bijvoorbeeld doordat ze op het punt staan af te breken boven een wandelpad, mag er ingegrepen worden.
Ook in de volgende gevallen kun je overwegen om toch te snoeien:
- Noodsituaties waarbij infrastructuur beschadigd dreigt te worden
- Bij ziektes of plagen die zich snel kunnen verspreiden naar andere planten
- Licht snoeiwerk waar aantoonbaar geen vogels broeden
- Het verwijderen van kleine, duidelijk lege takken
Als je toch moet snoeien tijdens het broedseizoen, doe dit dan zo verantwoord mogelijk. Controleer altijd zorgvuldig op aanwezige nesten voordat je begint. Ideaal is om een professional zoals een hovenier of boomverzorger in te schakelen, die kan beoordelen of er nestelende vogels aanwezig zijn en hoe je het beste kunt handelen.
Bij twijfel is het altijd beter om het snoeiwerk uit te stellen of advies in te winnen bij de gemeente of een ecologisch adviseur.
Wat is de beste maand om verschillende soorten planten te snoeien?
Voor optimale resultaten is het belangrijk om verschillende soorten planten op het juiste moment te snoeien. Hier volgt een praktisch overzicht per planttype:
Bladverliezende heesters:
- Zomerbloeiers (zoals vlinderstruik): snoei in februari-maart
- Voorjaarsbloeiers (zoals forsythia): snoei direct na de bloei (mei-juni)
Hagen:
- Bladverliezende hagen (zoals beuk): hoofdsnoei in augustus-september
- Groenblijvende hagen (zoals coniferen): lichte snoei in mei-juni, eventueel tweede snoei in september
Fruitbomen:
- Appel en peer: december-februari
- Steenfruit (kers, pruim): direct na de oogst in de nazomer
Rozen:
- Struikrozen: maart
- Klimrozen: februari (lichte snoei) en juli-augustus (na eerste bloei)
Voor veel andere tuin- en parkbomen is het najaar (oktober-november) of de winter ideaal, mits er geen strenge vorst voorspeld wordt. De bomen zijn dan in rust en er is geen risico op verstoring van broedende vogels.
Als je wilt weten wat het ideale snoeimoment is voor specifieke planten in jouw tuin, kunnen wij bij De Hovenier Almere je altijd voorzien van persoonlijk advies dat rekening houdt met de condities van jouw tuin en het lokale klimaat in Almere.
Door op het juiste moment te snoeien, houd je niet alleen rekening met de wetgeving maar bevorder je ook de gezondheid en bloei van je planten. Een goed onderhouden tuin met respect voor de natuur is een win-win voor iedereen!